ترک های پوستی چرا ایجاد می شوند و چگونه از شر آنها خلاص شویم؟

 

هیچ راه‌حل کاملی برای ترک‌های پوستی وجود ندارد، اما درمان‌های موضعی می‌توانند به آبرسانی پوست، ارتقاء التیام و یکنواخت کردن رنگ پوست کمک کنند.

افراد زیادی روی بخش هایی از پوست بدن مانند نواحی اطراف شکم، زانوها، ران یا زیر بغل دارای رگه های باریک و بلند یا خط های موازی هستند. این رگه ها با رنگی روشن تر یا تیره تر از پوست نواحی اطرافشان با نام استرچ مارک، استریا یا ترک پوستی شناخته می شوند. ترک پوستی یکی از شایع ترین مشکلات پوستی در میان زنان و مردان است و به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند. استریا خطرناک نیست و به روش های پزشکی و خانگی، می توان ظاهرش را بهبود بخشید. ما در این مقاله، ضمن بررسی علل به وجود آمدن ترک های پوستی، روش های رایج پیشگیری و درمان این عارضه را نیز مرور خواهیم کرد.

چه کسانی در معرض ابتلا به ترک های پوستی هستند؟

شانس شما برای ایجاد ترک های پوستی افزایش می یابد اگر:

• زن هستید
• سابقه خانوادگی ترک‌های پوستی دارید
• حامله هستید
• سابقه زایمان بچه های بزرگ یا دوقلو داشته باشید
• وزن بدن بالایی دارید
• در سن بلوغ قرار دارید
• کاهش یا افزایش وزن قابل توجهی را تجربه کنید
• داروهای کورتیکواستروئیدی مصرف کنید

علاوه بر موارد فوق، ترک های پوستی ممکن است به دلایل پزشکی مختلفی نیز شکل بگیرند که رایج ترین آنها عبارتند از:

•  سندرم مافان: یکی از پیامد های این سندرم، کاهش خاصیت ارتجاعی پوست است. این موضوع می تواند به رشد ترک های پوستی کمک کند.
•  سندرم کوشینگ: این سندرم با ایجاد اختلال در سطح هورمون ها، سبب افزایش وزن شدید در بدن می شود. افزایش وزن سریع نیز می تواند به کشیدگی بافت های پوست و ترک های پوستی منجر گردد.
•  استفاده طولانی مدت از کرم ها و لوسیون ها که حاوی کورتیکواستروئید هستند. این ماده می تواند با کاهش سطح کلاژن پوست، شرایط را برای رشد ترک های پوستی ایده ال سازد.
•  استرس: زمانی که بدن ما استرس شدیدی را تجربه می کند، به عنوان یک واکنش دفاعی، غدد فوق کلیوی هورمون کورتیزول را ازاد می کنند. ترشح این هورمون در سطح بالا، می تواند خاصیت ارتجاعی پوست را کاهش دهد.
• بیماری های مزمن کبدی و بی اشتهایی مزمن، نیز در پیدایش ترک های پوستی موثر هستند.

استریا زمانی شکل می گیرد که پوست شما در یک بازه زمانی کوتاه، رشد یا تغییر قابل توجهی را تجربه کند. پوست، مانند سایر اندام های بدن، می تواند خود را بازسازی کند اما گاهی، سرعت تغییرات بدن به قدری زیاد است که پوست نمی تواند هیچ گاه به حالت عادی خود بازگردد. بسیاری شکل گیری ترک های پوستی را با کاهش خاصیت الاستیته پوست در ارتباط می دانند. ترک های پوستی ممکن است گاهی با احساس خارش یا درد همراه باشند. همچنین در صورت لمس این ترک ها، فرورفتگی یا برجستگی در پوست خود احساس خواهید کرد.

آیا می دانستید ترک های پوستی در میان افراد سیگاری رایج تر هستند؟ برای جلوگیری از پیدایش آنها بهتر است همین امروز سیگار را ترک کرده یا مصرف آن را به حداقل برسانید.

شاید جالب باشد بدانید که 90 درصد از مردم کره زمین حداقل یک ترک پوستی در بدن خود دارند. بیش از پنجاه درصد از زنان در طول دوران حاملگی خود، ترک های پوستی در نواحی شکم را تجربه می کنند. این آمار حاکی از آن است که ترک های پوستی، یک مشکل بسیار رایج محسوب می شوند. استریا در دسته ضایعات پوستی بی خطر جای می گیرد و به مرور زمان (با توجه به سبک زندگی و شیوه رسیدگی به پوست) ممکن است کاملا محو شده و از بین برود. به عنوان مثال، در اکثر موارد ترک های پوستی ناشی از دوران حاملگی، 6 ماه پس از زایمان محو شده یا کاملا از بین می روند.

رنگ و ظاهر ترک‌ها می‌تواند به رنگ پوست شما بستگی داشته باشد، اما اگر پوست تیره‌تری دارید، این ترک های پوستی بیشتر قابل مشاهده هستند.

راهکارهای جلوگیری از ایجاد ترک های پوستی

ما در بخش قبل مهمترین علل شکل گیری ترک های پوستی را مرور کردیم و از رایج بودن این پدیده در میان انسان ها صحبت کردیم؛ اما آیا می توان از شکل گیری ترک های پوستی جلوگیری کرد؟ پاسخ این پرسش در بسیاری از موارد مثبت است. اگر ترک های پوستی شما ناشی از مشکلات ژنتیکی و بیماری های زمینه ای نباشد، جلوگیری از پیدایش آنها بسیار آسان است. در ادامه برخی از راهکارهای رایج و کلیدی برای جلوگیری از پیدایش ترک های پوستی را مرور خواهیم کرد:

•  نوشیدن مقدار کافی آب، بدن خود را هیدراته نگه دارید. فراموش نکنید که پوست یکی از اندام هایی است که نسبت به کمبود آب بدن، خیلی سریع واکنش نشان میدهد. این امر به طور خاص بخش هایی از بدن که پوست نازک تری دارند (مانند نواحی اطراف سینه و زیر بغل) شدید تر است. استفاده از کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده و جلوگیری از اصطکاک شدید پوست در این نواحی نیز می تواند از شکل گیری ترک های پوستی جلوگیری کند.
•  کنترل وزن. رژیم هایی که به شما قول کاهش یا افزایش سریع وزن را می دهند، نه تنها می توانند به سیستم گوارش و متابولیسم بدنتان آسیب وارد کنند بلکه در ایجاد ترک های پوستی نیز بسیار موفق هستند. سعی کنید وزن خود را در بازه سالم (که با توجه به سن، ژنتیک و قدتان تعریف می شود) نگه دارید و در صورت تمایل، در بازه های زمانی طولانی مدت و با سرعت آهسته، آن را کاهش یا افزایش دهید.
•  رژیم غذایی سالم، در سلامت بافت و ظاهر پوست بسیار موثر عمل می کند. به طور خاص استفاده از ویتامین ها (مانند ویتامین های C و  A) و همچنین مواد معدنی (مانند زینک) می تواند به افزایش خاصیت الاستیته پوست و کاهش احتمال شکل گیری ترک ها کمک کند. رژیم های غذایی پر کالری می توانند در کوتاه مدت سبب افزایش وزن شدید شده و زمینه ساز شکل گیری ترک های پوستی گردند.
•  استفاده از مرطوب کننده، برای جلوگیری از بروز ترک های پوستی ناشی از بارداری، بهتر است هر روز پوست نواحی شکم را با مرطوب کننده ها و لوسیون های مناسب چرب کنید. همچنین مصرف کافئین در طول دوران بارداری می تواند احتمال بروز ترک های پوستی را افزایش دهد.

راهکارهای طبیعی برای درمان ترک پوستی

 

اگرچه ترک های پوستی خطرناک نیستند اما گاهی وجود آنها بر روی پوست می تواند احساس ناراحتی، اضطراب و استرس را در افراد تشدید کند. بسیاری از استرچ مارک ها به مرور زمان و با رعایت یک سبک زندگی سالم از بین می روند. خوشبختانه راهکارهای درمانی مختلفی نیز برای درمان یا محو کردن این ضایعات پوستی وجود دارد. به طور کلی روش های درمانی استرچ مارک ها را می توان به دو گروه درمان خانگی ترک های پوستی و درمان های پزشکی طبقه بندی کرد. درمان های خانگی کم هزینه تر هستند و ریسک قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی را نیز ندارند. در ادامه چند مورد از روش های درمان ترک پوستی در خانه را مرور خواهیم کرد:

1. آلوئه ورا                                                                                                                                                                                                           

 آلوئه ورا گیاهی با خواص درمانی معجزه آسا است. این گیاه می تواند به بازسازی بافت پوست کمک کند. برای از بین بردن یا محو کردن ترک های پوستی می توانید ژل تازه آلوئه ورا را روی استرچ مارک ها بمالید و اجازه دهید به مدت 20 الی 30 دقیقه، روی پوست استراحت کند. سپس پوست خود را با آب ولرم بشویید. این کار را می توانید روزانه انجام دهید. بهتر است برای این کار از ژل تازه آلوئه ورا استفاده کنید. بهترین راه، نگهداری از یک گیاه آلوئه ورا در خانه و استفاده از ژل طبیعی برگ هایش است.

2. کره شیا                                                                                                                                                                                                             

کره شیا می تواند به کاهش ترک های پوستی کمک کند. به طور خاص، اگر در طول دوران بارداری شکم خود را با کره شیا مرتب چرب کنید، ترک های پوستی دوران بارداری به حداقل می رسند. بهترین زمان برای استفاده از کره شیا، شب ها قبل از خواب است.

3. روغن نارگیل                                                                                                                                                                                               

نارگیل بهترین روغن برای ترک پوست است. یک درمان موثر خانگی برای کاهش ترک های پوستی ترکیب روغن های بادام و نارگیل است. کافی است مقدار مساوی از این دو روغن را با یکدیگر مخلوط کنید و آن را منظم روی بخش هایی از پوست که به استریا دچار هستند، بمالید. این درمان به خاطر استفاده از روغن های کاملا طبیعی، هیچ گونه عارضه جانبی ندارد و به طور خاص به افرادی با بیماری های زمینه ای، زنان حامله و نوجوانان توصیه می شود.

 

4. هیالورونیک اسید

 هیالورونیک اسید یک ماده قوی و موثر برای مرطوب کردن و ترمیم پوست است. هیالورونیک اسید از ترکیبات اصلی بسیاری از محصولات زیبایی مانند کرم ها، لوسیون ها و سرم ها است.

اگر پوست به دلایل مختلف دچار کمبود تولید کلاژن شود خاصیت ارتجاعی خود را ازدست می دهد. بنابراین مستتعد ابتلا به ترک های پوستی یا همان استرچ مارک می شود. اسید هیالورونیک می تواند در افزایش خاصیت ارتجاعی پوست تأثیر بگذارد.

در واقع، برخی از تحقیقات در سال 2017 نشان داده است که اسید هیالورونیک تاثیر قابل توجهی در بهبود ظاهر ترک های پوستی دارد. شما می توانید یک محصول حاوی اسید هیالورونیک را روی ناحیه آسیب دیده و دارای ترک پوستی به طور روزانه بمالید.

6. روغن زرد آلو

 زردآلو یک لایه بردار ایده ال است و استفاده از روغن یا ماسک این میوه، می تواند به محو شدن یا درمان کامل ترک پوستی کمک کند. برای ساخت این ماسک تابستانی، کافی است دو الی سه زردآلو را از وسط برش داده و هسته آنها را خارج کنید. میوه ها را کاملا له کنید تا به بافتی خمیری شکل دست پیدا کنید. سپس این ماسک را بر روی بخش هایی از بدن که حاوی ترک های پوستی هستند مالیده و اجازه دهید 15 دقیقه روی پوست استراحت کند. سپس ماسک را با کمک آب ولرم از روی پوستتان بشویید. این فرایند را به مدت یک ماه، هر روز تکرار کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. همچنین فراموش نکنید که روغن خالص زردآلو برای جوانسازی پوست ایده ال است. شما می توانید این روغن را با مقدار کمی آب لیمو ترکیب کرده و روی پوست خود ماساژ دهید.

7. ترکیب خیار و لیمو

 آب خیار تسکین دهنده و شاداب کننده پوست است. اب لیمو نیز به واسطه خاصیت اسیدیته طبیعی خود، می تواند به التیام و بهبود جای زخم کمک کند. ترکیب این دو با نسبت های مساوی، محلولی را به وجود می آورد که به از بین بردن رد استرچ مارک ها بسیار کمک می کند. کافی است این محلول را بر روی بخش های آسیب دیده پوست بمالید و اجازه دهید ده دقیقه روی پوست استراحت کرده و جذب آن شود. سپس آن را با آب ولرم از روی پوست خود بشویید.

8. سنتلا آسیاتیکا

سنتلا یک گیاه محبوب و کاربردی برای تولید محصولات زیبایی کره ای است.

محصولات حاوی سنتلا که به عنوان کرم سیکا شناخته می شوند، گاهی اوقات به عنوان درمان اسکار یا کمک به آرامش و ترمیم پوست حساس استفاده می شوند. 

سنتلا به کاهش التهاب و افزایش تولید کلاژن کمک می کند. تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان می دهد که کرم های حاوی سنتلا ممکن است به جلوگیری از ترک های پوستی در دوران بارداری و بهبود ظاهر آنها کمک کنند. 

درمان های پزشکی برای ترک پوستی

علاوه بر راه حل های ساده خانگی که در بخش قبل بررسی کردیم، شما می توانید برای از بین بردن یا محو کردن ترک های پوستی از پزشکان و داروهای شیمیایی نیز کمک بگیرید. برخی از رایج ترین درمان های پزشکی برای ترک پوستی عبارتند از:

• اسید هیالورونیک و ترتینوئین، استفاده از درمان های موضعی مانند اسید هیالورونیک و ترتینوئین که نسخه های مصنوعی ویتامین A هستند. در اکثر کشورها این کرم ها و پماد ها با تجویز پزشک به فروش می رسند. این کرم ها سطح کلاژن پوست را افزایش می دهند. کلاژن نیز نوعی پروتئین فیبری است که خاصیت الاستیسیته پوست را بهبود می بخشد. استفاده از این کرم ها برای درمان ترک های قرمز روی پوست، موثرتر است. به یاد داشته باشید که این کرم ها ممکن است پوست را تحریک کنند. همچنین استفاده از کرم های ترتینوئین به زنان باردار توصیه نمی شود.
•  از بین بردن ترک های پوستی با لیزر، پالس های لیزر با تحریک پوست، سبب افزایش سطح کلاژن و الاستین در پوست می شوند. افزایش این دو عامل نیز می تواند به بهبود ترک های پوستی کمک کند. معمولا این شیوه از درمان برای ترک های پوستی که به تازگی شکل گرفته اند، توصیه می شود. البته توجه داشته باشید که اگر رنگ پوست شما تیره باشد، این شیوه از درمان ممکن است سبب تغییر رنگ پوست در نواحی اطراف ترک ها شود.
•  فتوترمولیز فرکشنال، در این روش درمانی نیز پزشک با کمک لیزر، بخش های کوچکی از پوست شما را هدف قرار می دهد. این روش شباهت بسیار زیادی با لیزردرمانی رنگی دارد با این تفاوت که آسیب های جانبی آن کمتر است و دقیق تر بافت های آسیب دیده پوست را هدف قرار می دهد.
•  میکرودرم ابریژن، در این روش، پزشک با کمک دستگاهی حاوی کریستال های بسیار ریز، سطح رویی پوست را صیقل می دهد. تراشیدن لایه های پوستی در سطح رویی سبب می شود تا سلول های پوستی تحریک شده و کلاژن بیشتری تحریک کنند. در عین حال، پوست وادار به بازسازی خود می شود. بدین ترتیب، لکه ها و ترک های پوستی قدیمی، به تدریج محو شده یا کاملا از بین می روند.
•  لیزر درمانی اگزایمر، در این روش، پرتوهای لیزر تولید ملانین ( رنگدانه پوست) را در لایه های سلولی بخش های ترک خورده تحریک می کنند. سلول ها در بخش های درگیر وادار به تولید رنگدانه های بیشتر می شوند و بدین ترتیب، تفاوت رنگ میان بخش های استریا و پوست معمولی به حداقل می رسد.

روش های درمانی فوق الذکر در اکثر موارد نتیجه مثبتی به همراه داشته اند اما لزوما راه حل های درمانی صد درصد و کاملا موثر محسوب نمی شوند. همچنین به یاد داشته باشید که علاوه بر هزینه های بالا، عوارض جانبی و خطرات این روش ها، نسبت به روش های درمان خانگی بسیار بیشتر است. به عنوان مثال، لیزر درمانی می تواند عارضه هایی مانند تورم، تحریک و قرمزی پوست را به همراه داشته باشد.

نتیجه گیری

ما در این مقاله علل بروز، روش های پیشگیری و درمان ترک های پوستی را مرور کردیم. ترک پوستی عارضه ای بسیار رایج می باشد و چیزی در حدود 80 درصد از ساکنان کره زمین را درگیر خود ساخته است. این عارضه هیچ گونه خطری ندارد و بیشتر در میان زنان دیده می شود. رشد یا تغییر وزن سریع، بیماری های زمینه ای، مصرف برخی از داروها، جراحی های زیبایی در بخش سینه ها و باسن برای افزایش حجم آنها، بارداری و پارامترهای ژنتیکی عامل اصلی به وجود آوردن این ترک ها هستند. خوشبختانه راه حل هایی برای پیشگیری و درمان این ترک ها وجود دارد که در خلال مقاله، به بسیاری از آنها پرداختیم. در ادامه خلاصه ای از مهم ترین نکات کلیدی این مقاله را مرور خواهیم کرد و به چند پرسش متداول در مورد ترک های پوستی، پاسخ خواهیم داد:

•  مرطوب کردن مداوم پوست می تواند ضمن افزایش خاصیت ارتجاعی این اندام، از بروز ترک های پوستی نیز جلوگیری کند.
•  درمان های خانگی ترک پوستی شامل استفاده از کره شیا یا کاکائو، ژل الوئه ورا، کره نارگیل، آب لیمو و آب سیب زمینی می باشد. این موارد جزو روش های درمانی ارزان قیمت محسوب شده و عوارض جانبی کمتری دارند.
•  لایه برداری مرتب پوست می تواند به نرمی آن و محو شدن جای زخم ها و ترک پوستی کمک کند.

سوالات متداول

آیا کرم یا دارویی به عنوان موثرترین روش درمان ترک پوستی وجود دارد؟

پاسخ این پرسش به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر لکه های پوستی در مراحل اولیه شکل گیری هستند، استفاده از کرم های حاوی ویتامین A می تواند ظاهر آنها را بهبود دهد. این در حالی است که چنین راهکاری برای درمان لکه های پوستی سفید رنگ، موثر نیست. برای لکه های پوستی سفید رنگ، لیزر درمانی موثرتر است.

آیا ورزش در بهبود ترک پوستی موثر است؟

ترک های پوستی، چه در مرحله شکل گیری و چه در مرحله درمان، هیچ ارتباطی با سطح فعالیت بدن ندارند. این ترکها با کشش فیزیکی پوست و افزایش میزان کورتیزول شکل می گیرند. بنابراین، کاهش یا افزایش میزان فعالیت بدن، تاثیری در ظاهر آنها نخواهد داشت.

آیا می توان ترک پوستی را کاملا از بین برد؟

ترک های پوستی در لایه های عمیق تر پوست شکل می گیرند و رفع سریع ترک های پوستی امکان پذیر نیست. تنها به مرور زمان، با رعایت یک سبک زندگی سالم و راهکارهای درمانی موثر، ترک ها محو می شوند. 

منابع:   aad , betterhealth , nhs